W kilka dni po wybuchu wojny na Ukrainie zostało powołane przez dr hab. Piotra Długosza, prof. UKEN Interdyscyplinarne Laboratorium Badania Wojny w Ukrainie. Wraz z Ukraińskimi Koleżankami i Kolegami z Kijowa, Dniepra, Charkowa, Połtawy, Lwowa oraz polskimi Badaczami i Badaczkami z różnych ośrodków stworzyliśmy platformę, na której były prezentowane różne inicjatywy mające na celu propagowanie wiedzy na temat skutków zbrodniczej napaści jakiej się dopuściła Federacja Rosyjska na Ukrainie.
W ramach prowadzonej działalności realizowaliśmy wywiady z ukraińskimi naukowcami znajdującymi się w trakcie prowadzonej wojny na Ukrainie. Dzięki temu uzyskiwaliśmy analizy pokazujące różne oblicza toczącej się wojny.
Poza dostarczaniem bezpośredniej wiedzy pochodzącej od świadków wydarzeń na Ukrainie i jednocześnie profesjonalnych badaczy zrealizowaliśmy kilka projektów badawczych.
Początkowo głównym obszarem badawczym była problematyka ukraińskich uchodźców wojennych przybyłych do Polski. Byliśmy pierwszymi, którzy zrealizowali pierwsze kompleksowe badania nad adaptacją uchodźców wojennych. Z niniejszych badań ukazała się publikacja: Piotr Długosz, Liudmyla Kryvachuk, Dominika Izdebska-Długosz (2022). Uchodźcy wojenni z Ukrainy – życie w Polsce i plany na przyszłość. Lublin: Academicon. Po dwóch latach wróciliśmy do problematyki uchodźczyń wojennych z Ukrainy i przeprowadziliśmy badania nad integracją wojennych migrantów: Piotr Długosz, Dominika Izdebska-Długosz. (2024). Uchodźczynie wojenne z Ukrainy. Dwa lata od inwazji. Lublin: Academicon. Podobne badania w kilku państwach zostały zrealizowane przez badaczkę Laboratorium: Liudmyla Kryvachuk. (2024). Uchodźcy z Ukrainy w różnych krajach: problemy adaptacji i integracji (Polska, Niemcy, Włochy, Wielka Brytania). Lublin: Academicon.
Poza realizacją badań sondażowych wśród uchodźców z Ukrainy nasze badania były też realizowane poprzez publikację numerów tematycznych czasopisma Youth in Central and Eastern Europe. Pierwszy numer z artykułami na temat dzieci i młodzieży ukraińskiej w czasie wojny pod redakcją Liudmyla Kryvachuk ukazał się w czasopiśmie: Tom 9 Nr 14 (2022).
. W kolejnych numerach również pojawiały się teksty na temat ukraińskich dzieci i młodzieży. Ostatni numer za rok 2024 będący pod redakcją Oksana Koshulko znowu będzie poświęcony ukraińskiej młodzieży.
Poza badaniem uchodźców wojennych z Ukrainy podjęliśmy się też badań stosunku polskiego społeczeństwa do uchodźców z Ukrainy. Wyniki badań zostały opublikowane w artykule: Piotr Długosz, Dominika Izdebska-Długosz. (2024). Polskie społeczeństwo wobec uchodźców wojennych z Ukrainy. Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny, 2024 (L), Nr 2 (192). Został też przygotowany raport z badań jakościowych pozwalający na zrozumienie postaw niechęci młodych Polek wobec Ukraińców: Piotr Długosz. (2024). Dlaczego Polki nie lubią Ukraińców?
Dzięki uzyskaniu finansowania z programu Inicjatywa Doskonałości Uczelnia Badawcza (IDUB) zostały przeprowadzone badania nad stosunkiem do ukraińskich uchodźców wśród mieszkańców państw Grupy Wyszehradzkiej. Raport z badań wśród polskich respondentów został opublikowany: Piotr Długosz. (2024). Kondycja psychospołeczna społeczeństwa przyfrontowego.
Na koniec omawiania wydawnictw dotyczących konsekwencji toczącej się wojny na Ukrainie warto dodać, iż w konkursie Doskonała Nauka II uzyskaliśmy finansowanie wydania anglojęzycznej publikacji na temat integracji ukraińskich uchodźczyń wojennych w wydawnictwie PETER LANG GROUP.
Można by rzec, iż specjalizujemy się w badaniu psychologicznych następstw wojny. Ukazało się kilka tekstów na ten temat: Piotr Długosz. (2022). Trauma wojenna ukraińskich uchodźców przebywających w Polsce. Studia Polityczne. 2022; (4). Piotr Długosz. (2022). Social reactions of the residents of Lublin and Rzeszów to the refugee crisis after the outbreak of war in Ukraine [w:] L. Buller (red.), Security in Crisis Situations in the Border Regions of Poland and Ukraine. Publisher: Bonus Liber Sp. Piotr Długosz. (2023). War Trauma and Strategies for Coping with Stress Among Ukrainian Refugees Staying in Poland. Journal of Migration and Health. Piotr Długosz. (2024). Ukrainian War Refugees in Poland: Trauma, Stress and Hope [w:] O. Koshulko(ed.). Humanity and Ukraine: Resistance through Language, Culture, and the Taking Up of Arms. Lanham: Rowman & Littlefield, 2024.
Ostatnim wartym odnotowania wydarzeniem była organizacja konferencji w 2023 r. pt. Wojna na Ukrainie i jej społeczne, psychologiczne oraz polityczne konsekwencje. Dzięki uzyskaniu finansowania w konkursie Doskonała Nauka konferencja odbyła się w pobliżu granicy z Ukrainą w Krasiczynie koło Przemyśla w Zamku. Uzyskane środki z MNiSW pozwoliły na zaproszenie naszych Koleżanek z Ukrainy oraz specjalistów z różnych ośrodków w kraju. Najlepsze referaty z konferencji zostały opublikowane w numerze tematycznym Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny pod redakcją Kamila Łuczaja i Piotra Długosza.
Jak zatem widać w ciągu trzech lat działalności Interdyscyplinarnego Laboratorium Badań nad Wojną w Ukrainie udało się zorganizować sporo różnych działań.
W dniu 19.12.2024 roku ukazało się Zarządzenie Nr R.Z.0211.84.2024 Rektora Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie z dnia 19 grudnia 2024 roku na temat zmiany nazwy naszego Laboratorium na Interdyscyplinarne Laboratorium Badań nad Wojnami
i Katastrofami” (LBWK).
W związku z nowymi wyzwaniami i zachodzącymi zmianami na arenie wewnętrznej i zewnętrznej chcemy się skupić nad poszukiwaniem ogólnych prawideł toczących się wojen i jej skutków. Wierzymy, że nowy etap funkcjonowania naszego Laboratorium dostarczy nam nowych obszarów badawczych i przyniesie nie mniej wymierne efekty jak do tej pory.